En İyi Protein Tozu Hangisi?
Öncelikle kas yapma, yağ eritme, kilo verme, daha iyi performans için, anti aging, yaşı geçkinler için, gibi hedeflere girmeden protein tozu çeşitlerini mercek altına alalım. Teker teker inceleyelim. Bunlara göz attıktan sonra sizin en faydalı, en etkili olabilecek, bütçenizi zorlamayacak protein tozuna kendiniz karar verebilirsiniz. Tabi her zaman olduğu gibi kullanmadan önce mutlaka aile hekiminize danışmanızı tavsiye ederim. Ne dersiniz?
PROTEİN TOZU ÇEŞİTLERİ
Beslenme desteği amaçlı özellikle elit sporcuların kullandığı protein tozları;
- Whey Protein
- Kazein
- Soya Protein
- Yumurta Beyazı Proteini
- Buğday Protein
- Kombinasyon Protein Tozları
olarak ayırırsak yanlış olmaz sanırım. Teknoloji ilerledikçe bu listede genişleyecektir, emin olabilirsiniz. Şimdi bunları teker teker ele alarak ne işe yaradıklarını, zamanlamalarını, maliyetlerini ve etkilerini karşılaştıralım. Bu noktada proteinin ne olduğunu ve insan vücudunda ne görevler üstelendiğini anlatmak istemiyorum. Bunu zaten bildiğinizi varsayarak devam edeceğim.
WHEY PROTEİN (HIZ PROTEİNİ)
Whey proteini oldukça hızlı kana karışıp kaslara giden bir süt proteinidir ve oldukça değerli bir besin olarak kabul edilir. Özellikle antrenmanlardan hemen sonra kullanılması gerekir. Böylece kasların ihtiyacı olan amino asitleri hızlı bir şekilde kas hücrelerine taşıyıp, katabolik etki yaratmadan, kas ve doku tamirini başlatabilirsiniz. Eğer antrenmandan sonra ne yemeli diye merak ediyorsanız, şimdi biliyorsunuz…
· Konsantre Whey Proteini
Sütten kazeini çıkararak elde edilen whey proteini konsantre edilmiş şekilde bulunur. İçeriğinde, kullanacağınız protein tozu markasına göre değişebilecek, %35 ila % 85 protein bulunur. Konsantre whey proteininde bulunan laktoz oranı protein oranı ile ters etkileşim gösterir. Laktoz oranı yükseldikçe kalitesi düşer ve kullanılabilir protein yüzdesi azalır. 100 gram konsantre whey proteininde % 22lere varan BCAA amino asit profili vardır ki diğer protein çeşitlerine kıyasla (örneğin; soya, yumurta…) oldukça fazladır.
Elit sporcuların konsantre whey proteini tercih ederken laktoz oranına dikkat etmeleri gerekebilir. Kaan Berberoğlu bir içimde, 100 gramın üzerinde konsantre whey proteini kullandığı zaman cildinde kızarıklıklar baş göstermektedir. Bu da vücudunun onu laktoz yüklenmesine karşı bir uyarısı olarak algılanabilir ve bağırsaklarını yoracaktır.
· İzole Whey Proteini
İzole edilmiş whey protein tozu oldukça kaliteli bir sporcu desteğidir. Bağırsakları yormaması laktozdan ayrıştırılmasına bağlanabilir. Protein içeriği 100 gram tozda %90 ila 95 civarıdır ki bu da karbonhidrat ve yağın da ne kadar az olduğunun göstergesidir. Konsantre wheye göre daha pahalıdır, ama kasların kullanabileceği protein de daha çoktur.
· Hidrolize Whey Proteini
Teknolojik açıdan en gelişmiş whey proteinidir. İzole whey proteinini saflaştırarak elde edilmiş bu whey, peptidlerine ayrıştırılmıştır ve en hızlı sindirimi sağlar. Örneğin: Beta-Lactoglobulin, Glycomacropeptide (GMP), Alpha-lactalbumin, Lactoferrin, Immunoglobulins, Lactoperoxidase, Bovine Serum Albumin (BSA), Lysozyme. Kalitesi tartışılmaz olan hidrolize whey protein tozu en pahalı whey proteini olarak kabul edilebilir, fakat elit sporcular için antrenmandan 
sırasında ve hemen sonrasında etkisi tartışılmazdır. Alerjik reaksiyon yaratmaz ve bebek mamaları formüllerinde de tercih sebebidir.
KAZEİN PROTEİN (STRATEJİ PROTEİNİ)
Kazein oldukça yavaş kana karışır ve kaslara uzun süre amino asit yollayan bir süt proteinidir. Özellikle sabah kalktıktan hemen sonra ve akşam yatmadan hemen önce kullanılması kasların ihtiyacı olan amino asitleri en uyun şekilde hücrelere taşıyıp, katabolik etki yaratmadan, 6-7 saat boyunca kas ve doku tamirini sürdürmeyi sağlar.
· Kalsiyum Kazeinat
Gece anti kataboliği olarak adlandırılan bu protein tozu, geciktirilmiş amino asit salımı ile stratejik olarak oldukça değerli bir destek gıda halini almıştır. Whey proteini kadar anabolik etkiye sahip olmasa da zamanlama söz konusu olduğunda, vazgeçilemez. Kalsiyum kazeinat elde etmek için uygulanan yıkama ve kurutma gibi kimyasal işlemler kazein proteininin denatüre olmasına yol açar ki, kalitesini düşürür. Su ile karışmakta zorlansa da yemeklere eklendiğinde hoş bir kaşar peyniri kıvamı oluşturur.
· Misellar Kazein
Misellar kazein; kimyasallar eklemeden microfiltrasyon tekniği kıllanılarak laktoz, yağ ve wheyden arındırılarak elde edilir. İşleme tekniği sayesinde, bioaktif süt peptitlerinin daha yoğun ve kaliteli kalmasını sağlar. Bu sebepten dolayı, kalsiyum kazeinata göre biraz daha pahalıdır. Eğer bu protein tozunu kullanacaksanız analiz sertifikasına bakmalısınız. Eğer yapımcı bir sertifika gösteremiyorsa, kalsiyum kazeinat aldığınıza emin olabilirsiniz…
SOYA PROTEİNİ (BÜTÇE PROTEİNİ)
Soya proteini isminden de anlaşılacağı üzere bitkisel bir protein kaynağıdır. Soya protein tozunun bitkisel olması, onu diğer proteinlere göre geri plana itse de makul fiyatlı olması ve tüm esansiyel amino asitleri içermesi nedeniyle iyi bir günlük protein kaynağı haline getirilebilinir. Fito östrojenler bakımından oldukça zengin olan soya proteinin vücutta serbest form östrojeni yükseltip testosteronu azaltıp azaltmadığı günümüzde halen tartışma konusudur. Her ne kadar durum böyle olursa olsun, Japonya ve Çin’de aşırı derecede tüketilen soya proteini hiçbir Asyalı Erkeğe kadın göğüsleri kazandırmadığı gibi jinekomastiye de yol açmamıştır.
· İzole Soy Proteini
İzole soy proteini tozu sıfır yağ ve kolesterol içerdiğinden özellikle yağ eritme döneminde oldukça yüksek miktarda kullanılabilir. Fiyatının da oldukça makul olması bunu destekleyen önemli bir faktördür. İzole soya proteininin bir diğer özelliği ise, elit sporcuların metabolizmaları çok hızlı olduğunda çok fazla serbest radikal ortaya çıkartarak vücutlarını çabuk yıpratırlar ve daha çabuk yaşlanırlar. Soya izoflavonları değerli bir antioksidan kaynağı olduklarından bu durumu elimine etmek için, gün boyu iyi bir silah olabilir. Tabi, fito-östrojenler hakkındaki önyargılarınızı geçebilirseniz…
Yumurta albümini, hepimizin bildiği üzere yüksek kalitede bir protein kaynağıdır. Yumurta beyazı protein tozları piyasaya sürülmeden önce sporcular yumurta beyazını çiğ içerlerdi, (hatırlayacaksınız Rocky Filimleri), ki bu sağlık açısından oldukça tehlikeli bir durumdur.
· Yumurta Beyazı Proteini
Biyolojik değer bakımından liste başı olan yumurta akının protein tozu esansiyel amino asit kombinasyonu ve sülfür içeren protein zinciri ile tam bir kas tamircisidir. Sıfır yağ ve anılmayacak kadar az karbonhidrat içerir. Eğer mideniz kuvvetliyse ve koklamazsanız, içebilirsiniz, ben yapamadım. Ama gün içerisinde yemeklere karıştırıldığında hoş bir omlet havası verdiği kesin.
BUĞDAY PROTEİNİ (YENİ KEŞİF PROTEİN TOZU)
Son yıllarda piyasaya sürülen buğday proteini tozu özellikle vejeteryan sporcular için önemli bir kaynak oluşturdu. Soya proteini gibi laktoz ve kolesterol içermeyen buğday proteini tozu aynı zamanda glutamik asit içeriği bakımından süt proteinlerinden çok az daha ileride bulunuyor.
· İzole Buğday Proteini
Antrenman öncesi veya gün içerisinde rahatlıkla kullanabileceğiniz bir protein tozu olan izole buğday proteini kas yapmak için gereken tüm besin öğelerini sağlıyor. Sindirimi biraz daha uzun sürebilen buğday proteini tercih edeceklerin sindirime yardımcı enzimler ile güçlendirilmiş bir markayı tercih etmelerini tavsiye ederim.
KOMBİNASYON PROTEİN TOZLARI (TAM ZAMANLI PROTEİN)
Bu protein tozları, adında anlaşılabileceği gibi, içerisinde birkaç çeşit proteinin bileşimi olan bir formül ile hazırlanmışlardır. Gün boyunca rahatlık sağlamak açısından idealdirler, örneğin antrenman öncesi, sırasında ve hemen sonrasında kullanılabilecekleri gibi yatmadan önce ve kalktıktan hemen sonra da rahatlıkla amacınıza ulaştırabilirler. Kaan’a göre tek eksisi, hangi çeşit proteinden kaç gram aldığınızı anlayamamanız olacaktır ki elit sporcular için beslenme zamanlaması hassas ve ince bir ayar olduğundan pek yanaşmaya bilirler… Yine de sabah kalkar kalkmaz kombinasyon protein tozu tüketmek, tek tek ayrı shakeler yapmaktan daha kolay olacağından tercih sebebi olabilir.
